Herinneringen aan de DDR
Samen met veiligheidsexpert en Stasi-kenner Beatrice de Graaf bezocht Maarten het DDR-Museum in Monnickendam. ‘De geschiedenis van de Stasi is heel relevant voor het debat over veiligheidsdiensten nu.’
Door: Marchien den Hertog en Geertje Dekkers
‘In 1985 werkte ik als wethouder voor de PvdA in Amsterdam – aan de vooravond van de invoering van de stadsdeelbesturen. Berlijn heeft al stadsdeelraden sinds 1920. Daarom ging ik op werkbezoek, en ter plekke ben ik heel traditioneel in Oost-Berlijn gaan fietsen. En toen was ik verkocht. Ik was een kind van de Koude Oorlog, en daar stond die beruchte Muur daadwerkelijk in de stad.’
Aan het woord is Friso de Zeeuw, oprichter van het DDR-museum vol herinneringen aan de Oost-Duitse geschiedenis.
Maarten: ‘Ik vond de Muur enorm indrukwekkend. Dan kon je op zo’n houten plankiertje klimmen en keek je – zo zag ik dat – in de grootste gevangenis van de wereld. Die liep door tot Vladivostok en je mocht er niet uit.’
Beatrice: ‘Ik kan me de DDR niet herinneren. Gorbatsjov wel, maar ik was pas dertien toen de muur viel.’
Maarten: ‘Ik was er drie maanden na de val. Toen dacht ik: het is natuurlijk een enorm leuke klus om die Muur af te breken. Wie zou dat nou doen? Dat bleek een Nederlandse aannemer te zijn. Overal waar geld verdiend kan worden, zijn Nederlanders.’
Beatrice: ‘Ze hebben hem veel te snel weggehaald.’
Friso: ‘Achteraf is dat een enorme fout geweest.’
Beatrice: ‘Aan de andere kant: ik woonde voor onderzoek een tijd in Prenzlauer Berg. Daar sprak ik met Ossies die zeiden: “Weg met die muur, we willen hem nooit meer zien. Dat litteken zal altijd in onze ziel gegrift blijven, maar we willen het in het straatbeeld niet meer zien. We hebben recht op die vrijheid.” Als historicus vind ik het zonde dat de Muur grotendeels is verdwenen, maar die mensen hebben daar echt onder geleden.’
Maarten: ‘Maar vanwaar nou dit museum?’
Friso: ‘Nou, ik was dus gefascineerd door Oost-Berlijn en ik had een verzameltic.’
Maarten: ‘Dat is genetisch bepaald, hè?’
Friso: ‘Ik ervaar het wel als een natuurlijke drang, ja, en eindelijk kon ik die drang ergens op richten: op de DDR. Mijn collectie begon met petten en medailles, maar het werd steeds meer. Toen we gingen verhuizen, hebben we gezocht naar een woning met garage voor mijn verzameling.’
Maarten: ‘Is het een openbaar museum?’
Friso: ‘Op afspraak kun je langskomen. Dat gebeurt regelmatig, en we krijgen vaak groepen. En er zijn veel mensen die spullen aandragen. Maandag gaan we in Brabant een stofzuiger ophalen.’
Vies eten
Beatrice: ‘Vanuit mijn werk ben ik vooral geïnteresseerd in de politieke kanten van de DDR, in de onderdrukking. Is die ook terug te zien in het museum?’Friso: ‘Jawel. Hier heb ik een lamp uit een Stasi-gevangenis. Bij rood licht moesten de deuren dicht…’
Beatrice: ‘En de gevangenen moesten dan in hun cel met hun gezicht naar de muur staan. Ze mochten niemand zien.’
In een restaurant ging je zitten en dan stond het personeel op een afstandje naar je te kijken
Welkom bij Maarten!
Maak eenmalig een gratis account aan en krijg toegang tot al onze artikelen. Lees gratis op onze site en ontvang elke twee weken nieuws, diepgravende artikelen, interviews, evenementen en acties van Maarten! in uw mailbox.
InloggenRegistreren
