President Poetin gaf zijn langverwachte toespraak aan het Russische parlement, president Biden bracht een historisch bezoek aan Kiev en minister Sigrid Kaag werd in Overijssel opgewacht door boze demonstranten met brandende fakkels. Maarten reageert op opvallende gebeurtenissen die de afgelopen dagen het nieuws domineerden. ‘Aan de rechterzijde van de politiek tiert de misogynie welig, daar kijkt niemand meer van op.’

Maarten: ‘In de toespraak van Poetin kwamen zijn klassieke klachten aan bod. Het oorlogszuchtige Westen heeft de oorlog veroorzaakt en Poetin zelf is een van meest vredelievende mannen op aarde. De president heeft van Rusland een uiterst onaangename politiestaat gemaakt. Als hij dat niet had gedaan, was het misschien een min of meer redelijke democratie geworden. Dan zou deze oorlog niet zijn uitgebroken.

Misschien hadden we in het verleden wat voorzichtiger om moeten gaan met de gevoeligheden van de Russen over de NAVO bijvoorbeeld, maar achteraf is het natuurlijk makkelijk praten. Als we de NAVO niet hadden uitgebreid, hoe was het Estland, Letland en Litouwen dan vergaan? Uiteindelijk is dit conflict de vloek van Rusland zelf. Het is een ellendig land en dat hebben ze er zelf van gemaakt. De Russen hebben Poetin moedwillig aan de macht geholpen. Voorlopig zijn we nog niet van hem af.

De schade aan de reputatie van Rusland is inmiddels enorm. Bovendien zijn er op internationaal gebied een hoop deuren voor de neus van de Russen dichtgeslagen. Maar ik hoop dat dit niet voor altijd zal zijn.’

Nieuwe Koude Oorlog

‘Joe Biden haalde tijdens zijn eigen toespraak in Warschau hard uit naar autoritaire leiders zoals Poetin. De strijd in Oekraïne gaat om meer dan de soevereine status van een land, meent hij. Het is een strijd tussen democratie en autocratie. Dat Biden met zulke uitspraken kwam, was natuurlijk te voorspellen. Zijn bezoek aan Kiev en Polen hangt samen met het feit dat de oorlog in Oekraïne op 24 februari 2023 al een jaar woedt. Biden wil daarom een signaal afgeven: het westerse bondgenootschap steunt Polen, dat veel Oekraïne burgers herbergt.

Maar waarom geven de Amerikanen zoveel steun aan Oekraïne, terwijl hun focus al een tijdje op China ligt? Dat is eenvoudigweg het gevolg van de praktische oorlogssituatie in Oekraïne. De Amerikanen zagen niet aankomen dat Poetin een grootschalige oorlog zou beginnen, maar ook niet dat de Oekraïners effectief tegenstand zouden bieden.

Al met al is de Amerikaanse inmenging in Oekraïne begrijpelijk en terecht; als de Russen Oekraïne in drie dagen onder de voet hadden gelopen, was de veiligheid van Europa een twijfelachtige zaak geworden. Maar het is gebleken dat de Russen militair niet veel voorstellen. Bovendien heeft Europa niet de militaire capaciteit om zelfstandig te kunnen opereren. Verstandige mensen pleiten voor een Europees leger, maar dat zal er vast niet van komen. Landen als Frankrijk zullen altijd blijven hameren op hun soevereiniteit, bijvoorbeeld op het gebied van kernwapens. Dat is de flauwekul van de ambitie om een grote mogendheid te zijn, dat kun je landen maar moeilijk afleren

Toch blijft de wederzijdse fixatie van de Verenigde Staten en China absurd. Na de Tweede Wereldoorlog hebben we de verschrikkelijke, geldverslindende Koude Oorlog gehad, en die lijkt nu opnieuw te beginnen.

‘Zonder Amerikaanse inmenging in Oekraïne was de veiligheid van Europa een twijfelachtige zaak geworden’

Nederland moet de Amerikanen daar niet in volgen: Oekraïne steunen is noodzakelijk, maar meegaan in het kinderachtige geruzie tussen de Chinezen en Amerikanen is een slecht idee. We moeten ons niet laten meeslepen in het conflict over Taiwan. Laten we hopen dat Xi Jinping uit de Amerikaanse steun aan Oekraïne de conclusie trekt dat het niet verstandig is om een veroveringsoorlog te beginnen. Zulke oorlogen lopen sinds de Tweede Wereldoorlog nooit goed af.’

Extreemrechts en misogynie

‘Dit weekend werd minister Sigrid Kaag opgewacht door demonstranten met fakkels. Het is vrij evident waarom juist zij doelwit is van extreemrechtse populisten: ze kan soms een elitaire indruk maken. Dat kan zij niet helpen, ze is immers een beschaafde vrouw die gestudeerd heeft. Daarnaast is ze minister van Financiën in het kabinet Rutte IV en vertegenwoordigt ze D66, momenteel de grootste progressieve partij in Nederland. Ze symboliseert voor veel mensen de veronderstelde elite van de Randstad, en nog in de vorm van een vrouw ook. Aan de rechterzijde van de politiek tiert de misogynie welig, daar kijkt niemand meer van op.

Daar komt bij dat deze demonstranten geen gevoel hebben voor wat wel en niet kan. Neem de eerdere poppenkast van Farmers Defence Force, die zichzelf vergeleken met Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dat kan alleen maar voortkomen uit totaal onbegrip voor de historische werkelijkheid. En ook bij deze demonstratie met fakkeldragers blijkt maar weer dat er niet is nagedacht over het symbolische karakter van zo’n protest.

Het gedrag van ultrarechts Nederland is sowieso betreurenswaardig. Het gaat vrijwel altijd gepaard met geweld, scheldpartijen, verdachtmakingen, beledigingen en bedreigingen. En dan durven ze nog te beweren dat ze Kaag een vriendelijk en warm onthaal gaven. Het is allemaal zo kinderachtig. Het illustreert de spanning die kan heersen tussen de Randstad en andere delen van Nederland.’

Provinciale statenverkiezingen

‘Het is aannemelijk dat deze demonstraten bij de Provinciale Statenverkiezingen op de BoerBurgerBeweging (BBB) zullen stemmen. Die partij staat er goed voor in de peilingen, al zegt dat niet heel veel. De FVD stond er vier jaar geleden ook goed voor, en die club is inmiddels versnipperd. Ik ben bang dat we hier nog lang last van zullen krijgen; regelmatige electorale erupties die weinig effect hebben door de versnippering die daarop volgt. Dat soort ontwikkelingen maken het functioneren van de Nederlandse democratie er niet makkelijker op.

Een fusie van GroenLinks en de PvdA juich ik wel van harte toe; die partijen moeten zich bij elkaar aansluiten, zodat links een beetje politiek gewicht krijgt bij formaties. De fusie had al veel eerder moeten gebeuren. De partijen zijn al langer met elkaar aan het overleggen en gingen soms gezellig koffiedrinken, maar daarna gebeurde er maar weinig.

Er zijn trouwens wel meer goede linkse partijen, zoals de Partij voor de Dieren. Die partij is in wezen een nuttige linkse partij, met wat extra nadruk op het treurige lot van dieren. Het is een volkomen terechte overweging om op die partij te stemmen, maar een kleine partij krijgt in de Kamer minder gedaan. Daar komen dan nog de SP en Volt bij; als al die partijen een lijstbinding zouden aangaan, dan zouden ze echt iets kunnen bereiken.’