Maarten van Rossem is positief gestemd over de spreidingswet, maar waarschuwt voor de uitkomst van de naderende Europese parlementsverkiezingen en de mogelijke herverkiezing van Donald Trump. Die kunnen grote gevolgen hebben voor Europa. ‘De EU is nu gebaat bij een sterke Europese samenwerking tussen lidstaten – niet bij nationalistische dorpspolitiek.’

Gepubliceerd op 25 februari 2024

Blijf op de hoogte van de actualiteiten en volg Van Rossems kritische gedachtegang ook via zijn eigen tijdschrift: Maarten! Bestel losse nummers hier

Maarten: ‘Als iemand een prijs verdient, dan is het VVD-staatssecretaris Eric van der Burg. Hoewel zijn eigen partij hem in de Tweede Kamer in de steek liet, wist hij afgelopen dinsdag voldoende steun te genereren in de Eerste Kamer voor zijn spreidingwet. In december diende VVD-fractievoorzitter Dilan Yeşilgöz nog een motie in die opriep om de behandeling van de wet te parkeren tot na de formatie. De motie werd verworpen en tot ieders vreugde – met uitzondering van de PVV – stemde een meerderheid vóór een eerlijkere verdeling van de opvang van asielzoekers over verschillende gemeenten.

Dat is goed nieuws. Hiermee valt hopelijk de druk weg op het aanmeldcentrum voor vluchtelingen in Ter Apel en kan er eindelijk iets concreets worden gedaan aan de schrijnende en beschamende chaos daar. Elk verstandig en redelijk mens is voor humanitaire hulp voor mensen die vluchten voor oorlog en geweld. Alleen dorpse halvegaren, die makkelijk op stang te jagen zijn met alarmerende cijfers over omvangrijke migratie, zijn tegen de spreidingswet. Ik roep hen op om het zojuist verschenen rapport Gematigde groei van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050 te lezen. Het haalt de theorie over dichte grenzen en grensbewaking deskundig onderuit. Het bewijst dat angstvisioenen over migranten, die de PVV ons graag voorschotelt, volkomen onjuist en overdreven zijn.

Natuurlijk reageren Geert Wilders en zijn achterban verbolgen op het aannemen van de spreidingswet. Zo liet de gemeenteraad van Westland al weten niet van plan te zijn de wet te gaan uitvoeren. Nu is Westland sowieso een merkwaardig gebied. Het betreft het grootste tuinbouwgebied van Nederland, dat überhaupt niet zou kunnen draaien zonder arbeidsmigranten. Maar juist daar is massaal op de PVV gestemd. Dat is zonderling. Je maakt uitgebreid gebruik van migranten, maar de lasten van het eigen economisch gewin moeten over de gemeentegrenzen worden getild. Gelukkig zijn tegenstribbelende gemeenteraden snel terechtgewezen door burgemeesters, die hen eraan herinnerden dat zij verplicht zijn de wet uit te voeren – zoals het hoort.

Voor NSC en VVD blijft het controversieel om met de PVV te regeren

Met de steun voor de spreidingswet heeft de VVD-fractie in de Eerste Kamer heel duidelijk laten zien dat zij helemaal niet van plan is om alles goed te keuren wat de komende coalitie in de Tweede Kamer voor ogen heeft. Dat is voor de PVV een onaangename waarschuwing. Vandaar dat Wilders zo boos is. Mocht hij zich tijdens de verkiezingscampagne zogenaamd milder hebben opgesteld, dan is hij inmiddels weer vervallen in zijn oude gedrag, gezien zijn felle berichten op X.

Maar welke gevolgen heeft de spreidingswet voor de formatiegesprekken met VVD, NSC en BBB? Waar gaat dat nu naartoe? Daar kan niemand op dit moment echt iets verstandigs over zeggen. Wie weet wordt het een parlementair kabinet, een minderheidskabinet, of een coalitie zoals in Zweden. Daar geven de radicaal-rechtse Zweden Democraten – die praktisch even groot zijn als de PVV – gedoogsteun aan het nieuwe kabinet. Dat zou ook nog een mogelijkheid kunnen zijn voor Nederland. Voor NSC en VVD blijft het in ieder geval controversieel om met Wilders te regeren. Pieter Omtzigt is een fatsoenlijke man  die in feite gedwongen wordt om met een onfatsoenlijke partij te onderhandelen. Dat heeft de NSC te danken aan de VVD. Zij zijn de veroorzakers van de kabinetscrisis en hebben ervoor gezorgd dat de PVV nu meedraait op het hoogste niveau.

De VDD verkeert door haar kapitale politieke nederlaag in enorme nood. Een deel van de VVD-achterban zal tegen een samenwerking met de PVV zijn, maar een ander deel ziet kansen om ambities te verwezenlijken. Voor Wilders is de situatie ook complex. In een coalitieverband zal de PVV moeten onderhandelen, inleveren en mogelijk haar achterban teleurstellen met concessies.

Europese verkiezingen

Woensdagochtend heeft de European Council on Foreign Relations (ECFR) een rapport gepresenteerd dat voorspelt dat radicaal-rechts een flinke winst zal behalen bij de Europese parlementsverkiezingen deze zomer. Gezien de opmars van nationalistisch radicaal-rechts, zowel in het Europees Parlement als in de lidstaten, was dit te verwachten. Ik vrees dat dit ook vervelende gevolgen zal hebben voor het beleid van de Europese Unie op het gebied van migratie en klimaat.

Trump heeft een ijzeren greep op de Republikeinse Partij

Dan werpt een mogelijke herverkiezing van Donald Trump ook nog een schaduw over Europa. Onder zijn bewind zou de VS zich van Europa kunnen gaan afwenden. Dan is de EU juist gebaat bij een sterke Europese samenwerking tussen lidstaten – niet bij nationalistische dorpspolitiek.

Trump versus Biden

Deze week vonden de tweede Republikeinse voorverkiezingen plaats in Amerika. Na de overwinning in Iowa heeft Trump nu ook de winst in New Hampshire opgeëist. De Republikeinen geven tot nu toe duidelijk de voorkeur aan Trump. Ron DeSantis, die zich al heeft teruggetrokken uit de Amerikaanse presidentsverkiezingen, steunt de oud-president al. Ik verwacht dat het een kwestie van tijd is dat Nikki Haley volgt. Zij deed het redelijk in New Hampshire, omdat daar veel gematigde, onafhankelijke kiezers wonen. Maar dat betekent niet dat ze kansrijk is. Trump heeft een ijzeren greep op de Republikeinse Partij.

President Biden wordt vrijwel zeker de kandidaat voor de Democratische partij. Ja, hij is oud, maar hij is de zittende president en ondanks alle bezwaren de beste keuze. Een andere Democratische kandidaat zou in dit stadium volkomen kansloos zijn en nog een hele campagne moeten opzetten. Wie zou dat moeten wezen? Een serieus alternatief is er niet. Dus laten we ophouden met dat gezeik dat Biden een ongeschikte, krakkemikkige bejaarde is. Daar kunnen we over klagen, maar Amerika zal het ermee moeten doen.’